Niet dat ik dit wil vullen met youtube vondsten maar deze acid-film van Syd Barret wou ik nu toch niet voor mezelf houden.
Tuesday, November 28, 2006
Friday, November 17, 2006
Met welbeleefde groet van de kameel
Artikel verschenen in de oktober editie van ruis. Dit is een artikel over 2 van mijn freejazz helden.
“Wat een merkwaardig tegendraads mannetje dat hij toch altijd is hé. Dat steekt soms, en soms is het ook heel koddig, ook heel ontroerend”, aldus drumlegende Han Bennink over zijn eeuwige collega Misha Mengelberg. De twee vormen sinds hun verschijning op Eric Dolphy’s “last date” plaat uit 1964 een bijna onafscheidelijk duo. Op 18 augustus stond het 23ste Free Music Festival nog in het teken van deze twee legendarische improvisatiepioniers. Over deze relatie, het ICP orkest, taoïsme en jazz maakte Jellie Dekker (NPS) de documentaire “Afijn”, die overigens in Belgische première ging op datzelfde Free Music Festival. “Je hebt twee soorten muziek, saaie muziek en aardige muziek”. Mengelberg, zijn kat en papegaai maken alleszins aardige muziek.
JAZZ EN COMPOSITIE
De jonge Misha Mengelberg raakt in de ban van de jazz toen hij als jong mannetje door zijn vader, dirigent Karel Mengelberg, meegenomen werd naar de Duke Ellingtonband. De twee kwamen binnen na een koffiepauze. Tijdens die pauze was Ellington al beginnen spelen. Druppelsgewijs klom de ene muzikant na de andere op het podium en begon mee te doen met de pianist. “Muziek waar zoiets mogelijk is, dat is mijn muziek” zal Mengelberg achteraf zeggen. Toch waren het vooral de tegendraadse akkoorden van Thelonious Monk die de zeer jonge pianist Mengelberg fascineerden. Zowel Monk als Herbie Nichols werden de belangrijkste invloeden van Mengelberg én van het latere ICP.
Na verloop van tijd zette hij, tot grote ergernis van zijn ouders, zijn studies architectuur stop om compositie studeren aan het conservatorium van Den Haag. Toen al componeerde hij vooral conceptuele en experimentele stukken die jammer genoeg niet veel indruk maken op zijn toenmalige docenten. Intussen komt hij in contact met John Cage en zijn werk, een ontmoeting die zijn visie op muziek voorgoed zal veranderen. Mengelbergs werk wordt meer ironisch en soms bijtend. In de vroege jaren zeventig componeert hij “Met Welbeleefde Groet Van De Kameel”, een werk waarin hij uit een stoel een kameel timmert tijdens een halfimproviserende compositie. In “Muziek Voor Twee Piano’s” waar hij zelf over zegt: “Ik wou een piano humaniseren… wat dat betekent weet ik niet, maar ik heb me er wel mee beziggehouden”, zat er één persoon achter de piano en één eronder. Onder de piano werd er vooral percussie gespeeld (bommetjes inclusief), terwijl er boven een soort organisch minimalistische improvisatie ten beste werd gegeven. Deze mix van improvisatie, tegendraadse bopstandards en theater zal altijd wel een beetje zijn handelsmerk blijven.
HAN BENNINK
Wie Misha Mengelberg en Han Bennink al samen aan het werk zag, merkt onmiddellijk dat er magie is tussen de twee. Het feit dat ze al meer dan 35 jaar samenspelen, zit er natuurlijk voor iets tussen. Zo weet Mengelberg intussen wel al dat Bennink bij de aanvang van elk optreden heel hard begint te spelen. Dan wacht Misha gewoon rustig tot Han wat moe is, om dan iets harder op zijn piano te spelen. Maar ondanks dit alles zijn de twee zelf verwonderd over het feit dat het altijd zo goed klikt. “We beginnen maar wat te spelen", zegt Mengelberg in de Afijndocumentaire. Uit deze documentaire blijkt ook dat de twee vaak problemen aanvoelen terwijl ze samenspelen. “Altijd wordt er wel iets nieuw toegevoegd aan die lijst problemen en verrassingen, en dat maakt het spelen net zo interessant", geeft Bennink ons mee. In tegenstelling tot veel andere improvmuzikanten hebben de twee er geen probleem mee om op regelmatige tijdstippen een doodeenvoudig blues- of monknummer te spelen, laat staan dat ze er problemen mee zouden hebben om een podium te delen met bands als Led Zeppelin en Sly and The Family Stone.
De muzikale liefde tussen de twee werd na verloop van tijd zo groot dat ze besloten om samen met goede vriend Willem Breuker het ICP op te richten, wat nog steeds staat voor “instant composers pool”. De eerste release was een duo-opname van Willem Breuker en Han Bennink, waarvan elke lp apart beschilderd werd door Han Bennink. DIY een hele tijd alvorens het een huishoudwoord werd dus. Na deze release voegde Mengelberg hier aan toe: “ook ik ben lid van ICP”, en de pool was geboren. Breuker ontpopte zich ondanks de improvisatiegedachte al snel tot een doorsnee orkestleider zodat het na verloop van tijd tot een breuk kwam. Namen als Maurice Horsthuis en Michael Moore werden toegevoegd aan de band en het moderne ICP begon begin jaren tachtig langzaam maar zeker vorm te krijgen. Tegenwoordig is ICP een tienkoppig improvisatieorkest met legendarische status, vooral draaiende rond de composities van Misha Mengelberg.
TOT SLOT
Als 50’s gitarist Jim Hall zegt: “instant composition”, zegt Misha Mengelberg “Instant coffee”. Als Bennink hard speelt, speelt Mengelberg stil en vice versa. Het is dus niet verwonderlijk dat Mengelberg door bewonderaars "het levende taoïsme" genoemd wordt. Hij is een tegendraads, aimabel genie dat omwille van zijn composities en improvisaties intussen wel al gerekend mag worden tot de wereldtop. Misschien is hij de volgende stap na Thelonious Monk, maar misschien ook wel meer dan dat. Wat hij ook moge wezen – en de definities stapelen zich op – er is alleszins karakter genoeg aan Mengelberg om er een 77 minuten durende documentaire over te maken die niet alleen een prachtbeeld kan geven over een van de grootste genieën van de lage landen, maar ook een prachtige inleiding kan zijn voor freejazzaspiranten.
“Wat een merkwaardig tegendraads mannetje dat hij toch altijd is hé. Dat steekt soms, en soms is het ook heel koddig, ook heel ontroerend”, aldus drumlegende Han Bennink over zijn eeuwige collega Misha Mengelberg. De twee vormen sinds hun verschijning op Eric Dolphy’s “last date” plaat uit 1964 een bijna onafscheidelijk duo. Op 18 augustus stond het 23ste Free Music Festival nog in het teken van deze twee legendarische improvisatiepioniers. Over deze relatie, het ICP orkest, taoïsme en jazz maakte Jellie Dekker (NPS) de documentaire “Afijn”, die overigens in Belgische première ging op datzelfde Free Music Festival. “Je hebt twee soorten muziek, saaie muziek en aardige muziek”. Mengelberg, zijn kat en papegaai maken alleszins aardige muziek.
JAZZ EN COMPOSITIE
De jonge Misha Mengelberg raakt in de ban van de jazz toen hij als jong mannetje door zijn vader, dirigent Karel Mengelberg, meegenomen werd naar de Duke Ellingtonband. De twee kwamen binnen na een koffiepauze. Tijdens die pauze was Ellington al beginnen spelen. Druppelsgewijs klom de ene muzikant na de andere op het podium en begon mee te doen met de pianist. “Muziek waar zoiets mogelijk is, dat is mijn muziek” zal Mengelberg achteraf zeggen. Toch waren het vooral de tegendraadse akkoorden van Thelonious Monk die de zeer jonge pianist Mengelberg fascineerden. Zowel Monk als Herbie Nichols werden de belangrijkste invloeden van Mengelberg én van het latere ICP.
Na verloop van tijd zette hij, tot grote ergernis van zijn ouders, zijn studies architectuur stop om compositie studeren aan het conservatorium van Den Haag. Toen al componeerde hij vooral conceptuele en experimentele stukken die jammer genoeg niet veel indruk maken op zijn toenmalige docenten. Intussen komt hij in contact met John Cage en zijn werk, een ontmoeting die zijn visie op muziek voorgoed zal veranderen. Mengelbergs werk wordt meer ironisch en soms bijtend. In de vroege jaren zeventig componeert hij “Met Welbeleefde Groet Van De Kameel”, een werk waarin hij uit een stoel een kameel timmert tijdens een halfimproviserende compositie. In “Muziek Voor Twee Piano’s” waar hij zelf over zegt: “Ik wou een piano humaniseren… wat dat betekent weet ik niet, maar ik heb me er wel mee beziggehouden”, zat er één persoon achter de piano en één eronder. Onder de piano werd er vooral percussie gespeeld (bommetjes inclusief), terwijl er boven een soort organisch minimalistische improvisatie ten beste werd gegeven. Deze mix van improvisatie, tegendraadse bopstandards en theater zal altijd wel een beetje zijn handelsmerk blijven.
HAN BENNINK
Wie Misha Mengelberg en Han Bennink al samen aan het werk zag, merkt onmiddellijk dat er magie is tussen de twee. Het feit dat ze al meer dan 35 jaar samenspelen, zit er natuurlijk voor iets tussen. Zo weet Mengelberg intussen wel al dat Bennink bij de aanvang van elk optreden heel hard begint te spelen. Dan wacht Misha gewoon rustig tot Han wat moe is, om dan iets harder op zijn piano te spelen. Maar ondanks dit alles zijn de twee zelf verwonderd over het feit dat het altijd zo goed klikt. “We beginnen maar wat te spelen", zegt Mengelberg in de Afijndocumentaire. Uit deze documentaire blijkt ook dat de twee vaak problemen aanvoelen terwijl ze samenspelen. “Altijd wordt er wel iets nieuw toegevoegd aan die lijst problemen en verrassingen, en dat maakt het spelen net zo interessant", geeft Bennink ons mee. In tegenstelling tot veel andere improvmuzikanten hebben de twee er geen probleem mee om op regelmatige tijdstippen een doodeenvoudig blues- of monknummer te spelen, laat staan dat ze er problemen mee zouden hebben om een podium te delen met bands als Led Zeppelin en Sly and The Family Stone.
De muzikale liefde tussen de twee werd na verloop van tijd zo groot dat ze besloten om samen met goede vriend Willem Breuker het ICP op te richten, wat nog steeds staat voor “instant composers pool”. De eerste release was een duo-opname van Willem Breuker en Han Bennink, waarvan elke lp apart beschilderd werd door Han Bennink. DIY een hele tijd alvorens het een huishoudwoord werd dus. Na deze release voegde Mengelberg hier aan toe: “ook ik ben lid van ICP”, en de pool was geboren. Breuker ontpopte zich ondanks de improvisatiegedachte al snel tot een doorsnee orkestleider zodat het na verloop van tijd tot een breuk kwam. Namen als Maurice Horsthuis en Michael Moore werden toegevoegd aan de band en het moderne ICP begon begin jaren tachtig langzaam maar zeker vorm te krijgen. Tegenwoordig is ICP een tienkoppig improvisatieorkest met legendarische status, vooral draaiende rond de composities van Misha Mengelberg.
TOT SLOT
Als 50’s gitarist Jim Hall zegt: “instant composition”, zegt Misha Mengelberg “Instant coffee”. Als Bennink hard speelt, speelt Mengelberg stil en vice versa. Het is dus niet verwonderlijk dat Mengelberg door bewonderaars "het levende taoïsme" genoemd wordt. Hij is een tegendraads, aimabel genie dat omwille van zijn composities en improvisaties intussen wel al gerekend mag worden tot de wereldtop. Misschien is hij de volgende stap na Thelonious Monk, maar misschien ook wel meer dan dat. Wat hij ook moge wezen – en de definities stapelen zich op – er is alleszins karakter genoeg aan Mengelberg om er een 77 minuten durende documentaire over te maken die niet alleen een prachtbeeld kan geven over een van de grootste genieën van de lage landen, maar ook een prachtige inleiding kan zijn voor freejazzaspiranten.
Subscribe to:
Posts (Atom)